Profile

HJK draait om de wereld van het jonge kind

Columns
10/06/2025
Leestijd 2 minuten
Geschreven door Aleid Truijens

Weglekkende kennis

Hoera, zomervakantie! Een oceaan van vrijheid strekt zich uit. Uitslapen, lekker laat naar bed. Buitenspelen met je vriendjes. Elke dag zwemmen. Misschien wel drie weken kamperen in Frankrijk of chillen in een huisje aan een Italiaans meer. Een weekje op zeilkamp of voetbalcursus. Of vier weken naar opa en oma in Marokko. Heerlijk!

Veel leerkrachten snakken naar zo’n lange tijd rust, weet ik uit eigen ervaring. Veel ouders niet. Voor hen zou drie, vier weken zomervakantie genoeg zijn. Elk jaar is het weer een helse puzzel om opvang te regelen, want werkende ouders hebben geen twaalf, maar vijf weken vakantie per jaar.
Voor veel kinderen duurt de vakantie te lang: ze gaan zich na een paar weken stierlijk vervelen. Ze hangen landerig op de bank met hun schermpjes. Op de speelpleintjes is het doods, vrijwel iedereen is weg. Net als jij terugkomt van de camping, vertrekt je vriendinnetje. Begon school maar weer.
Nu is een beetje verveling helemaal niet erg. Daar word je creatief van. Maar hoe goed is het om zo’n lange periode niet naar school gaan voor kinderen? Veel onderzoekers zeggen dat er sprake is van een zomerdip, een summer loss, een flinke terugval in kennis en vaardigheden, vooral bij lezen en rekenen. Ook bij jonge kinderen. Het kost een paar weken om dat verlies aan kennis in het nieuwe schooljaar weer bij te spijkeren. En het vervelende is: die terugval is het grootst bij kinderen uit ‘de lagere sociaal-economische klasse’.
Nu is het wel zo dat die onderzoekers meestal uit de Verenigde Staten komen, waar de zomervakantie elf weken duurt. In de zuidelijke staten is het dan te heet om te leren, net als in Zuid-Europa, waar scholieren drie maanden vrij zijn.
Is er niet een vakantiespreiding te bedenken waarvan iedereen gelukkig wordt? Bijvoorbeeld twee weken in de herfst, twee weken met kerst, twee in het vroege voorjaar, twee in het late voorjaar en drie in de zomer? Dan rust iedereen regelmatig uit, kun je er vaak op uit trekken, is de hangtijd te overzien èn lekt er minder kennis weg. Misschien moet die discussie maar eens gevoerd worden.
Intussen kunnen ouders hun kinderen ook tijdens de vakantie slim bezighouden: veel voorlezen, laten lezen en schilderen, verrassende plekken bezoeken en spelletjes doen.
Ik wens iedereen een heerlijke, lange, luie en zonnige zomer!

Aleid Truijens is journalist, columnist en schrijver. Ze schrijft veel over onderwijs en heeft een wekelijkse column in de Volkskrant.

Aleid Truijens