Inloggen
Abonneren
Contact
Hondendrol
Als ik mijn kleuterdochter van school kwam halen, kreeg ik haar vaak moeilijk mee. Ze zat dan, met de tong uit haar mond, potlood in haar knuistje geklemd, alleen aan een tafeltje ijverig te werken aan wat ze ‘mijn hondendrol’ noemde.
De keurige Montessoriaanse term is ‘honderdrol’: een soort kassarol waarop kleuters de cijfers van 1 tot en met 100 moesten overschrijven. Monnikenwerk, bedoeld om de cijfers ‘in te slijpen’. Je had er je hersens niet echt bij nodig, leek mij. Maar mijn anders zo springerige dochter vond het heerlijk. Nu zouden we zeggen: ze trok zich terug in een prikkelarm hoekje, met een routineus werkje. Heel erg zen. Na de hondendrol volgde de Montessoriaanse ‘duizendrol’, voor gevorderde boekhouders. Nóg leuker.
Mijn kinderen hebben op die Montessorischool beroerd taalonderwijs gehad, maar rekenen leerden ze er wel, met dank aan de hondendrol. Ook de tafels werden op magische wijze ingeslepen, en ze ontwikkelden goed inzicht in getallen, maten en gewichten. Statistiek en exacte vakken waren later voor hen een makkie.
Voor mij niet. Ik had een bloedhekel aan rekenen. Voor mij bestond het leven uit taal. Het liefst las ik onafgebroken, over prinsen en prinsessen, over zielige kinderen met nare stiefmoeders, over verliefden die elkaar na veel tegenwerking toch kregen. Dat is altijd zo gebleven, al heb ik mij thematisch iets verbreed.
Van het rekenonderwijs zijn mij vooral vreemde woorden bijgebleven: mud, gros, kuub, bunder, schepel, grootste gemene deler – pure poëzie. Toch kan ik vrij goed rekenen, dankzij juffen en meesters die niet rustten voordat ze de traagste leerling op een aanvaardbaar niveau hadden leren optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen. Daarvan heb ik nog altijd plezier.
Slechte rekenaars zijn een leven lang gehandicapt: bij het afwegen van ingrediënten voor een taart, het hout kopen in de bouwmarkt
Die vanzelfsprekendheid is er niet meer. Elk jaar als het voorjaarszonnetje doorbreekt komt de Inspectie van het Onderwijs het humeur bederven met slecht nieuws. Ook dit jaar. Het rapport De Staat van het Onderwijs stelt vast dat scholen veel aandacht hebben voor vernieuwende methoden, maar dat de prestaties van basisschoolleerlingen in rekenen en taal zijn gedaald. Dat is al twintig jaar lang, sluipenderwijs, gaande. Het gemiddelde rekenniveau is nog voldoende, maar er zijn, vooral onder de jongens, steeds minder echt goede rekenaars en de groep die slecht rekent groeit. En: veel kinderen die in de onderbouw nog goed konden rekenen, kunnen dat in groep 8 niet meer.
Vaak hoor ik verzuchten, door ouders en leerkrachten: ach, leren is zoveel méér dan rekenen en taal. Sociale vaardigheden, die zijn pas belangrijk! Empathie, verbeeldingskracht, samenwerken en overleggen. Begrip van de maatschappij, inzicht in hoe de wereld werkt, zelf leren nadenken, daarvoor zit je op school, toch?
Ik ben het er volledig mee eens. Maar het een mag het ander niet uitsluiten. Als je niet op een redelijk niveau kunt lezen, schrijven en rekenen, dan kom je nergens, ook niet in de gedigitaliseerde wereld. Dan wordt het niks met die prachtige sociale en communicatieve vaardigheden en met dat inzicht, dan loop je gegarandeerd vast.
Slechte rekenaars zijn een leven lang gehandicapt: bij het afwegen van ingrediënten voor een taart, het hout kopen in de bouwmarkt, het invullen van hun belastingformulier en het onderhandelen over een salarisverhoging.
Rekenen is ook taal, rekenen is ook nadenken over de wereld
Rekenen is ook taal, rekenen is ook nadenken over de wereld. Lees het mooie openingsverhaal van deze HJK: bouwen met tegels, winkeltje spelen, dat is voor kleuters ook rekenen. Alles uit een kinderleven heeft met rekenen te maken: taartpunten, voetbaldoelen, zakgeld, baantjes zwemmen en kilometers fietsen. Zelfs een hondendrol. Met rekenen kun je ook verhalen vertellen.
Ik heb grote bewondering voor juffen en meesters die kinderen goed leren rekenen zonder ze een levenslange afkeer te bezorgen. Hoogste tijd om rekenen op de basisschool te verlossen van zijn suffe imago.
