Aan de slag met… LANDKAARTEN
In de reeks ‘Aan de slag!’ laten we verschillende materialen spreken. Wat kun je met het materiaal doen, waarom zou je het gebruiken en hoe gebruik je het binnen een thema? Laat je inspireren door deze rubriek en de materialen die we centraal zetten.
Welk materiaal?
- Een grote landkaart of routekaart
- Kleine steentjes
- Speelgoedautootjes en andere vervoersmiddelen
- Een paar vergrootglazen
- Grote vellen papier
- Krijtjes
Waar?
In het eigen lokaal
Wat?
We gaan samen op reis!
Prikkel de nieuwsgierigheid
Vouw de kaart uit en leg deze op de grond of op een grote tafel. Geef kinderen de ruimte om de kaart zelf te verkennen. Ga mee in wat je de kinderen hoort of ziet doen. Gaan ze bijvoorbeeld met hun vinger de wegen volgen? Geef dan een speelgoedautootje om sporen te volgen of kleine steentjes om een route uit te stippelen. Herkennen de kinderen kleuren of plaatsen op de kaart? Kijk naar details op de kaart met een vergrootglas en nodig kinderen uit om mee te denken: ‘Is dit de beste route? En als ik met de boot ga? Of met het vliegtuig?’

Aan de slag!
Lees het boek Met Roos op reis van Deborah Marcero voor. Bekijk samen de kaarten in het boek en lees de fantasierijke namen, zoals: Hartelustwoud, Peperkoekhuis en Haaienkolk. Het boek sluit af met een uitnodigende vraag: ‘Waar zou jij heen gaan?’
Laat kinderen verschillende ideeën bedenken. Help mee door vragen te stellen als: ‘Wie zou er ook naar een plek willen gaan waar het heel warm is? Of heel koud? Of diep in de zee? Of in de bergen? Hoe ziet het er daar uit? Hoe reis je daar naartoe?’ Geef de kinderen daarna grote vellen papier en krijtjes waarmee ze hun eigen kaart kunnen tekenen. Luister naar de verhalen die de kinderen bij hun kaart vertellen en schrijf deze op. Maak van alle kaarten en teksten één groot reisboek.
Verder spelen
Laat de grote landkaart liggen in het bouwatelier of de huishoek. Nodig kinderen uit om op de kaart te bouwen en routes uit te stippelen. Bewonder de fantasiewerelden die zo ontstaan. Misschien zijn kinderen meer geïnteresseerd in het gebruiken van de kaart, alsof ze op reis gaan. Stimuleer dit rollenspel door voor en mee te spelen: bedenk net als echte ontdekkingsreizigers waar je naartoe gaat, pak een rugzak in voor onderweg en ga op pad. Met de kaart onder je arm!
Waarom?
Kinderen vinden landkaarten vaak fascinerend. Het zijn net zoekplaten en door de kaarten goed te bekijken, gaan kinderen fantaseren over wat er allemaal mogelijk is op al die plekken. Door hen op een speelse manier routes uit te laten stippelen, stimuleer je hun voorstellingsvermogen en laat je kinderen kennismaken met kaartleesvaardigheden, zoals het herkennen van kleuren en symbolen. Deze vaardigheid heeft een positieve invloed op de leesontwikkeling van jonge kinderen. Het benoemen van plaatsaanduidingen op de kaart en in het boek maakt kinderen tegelijkertijd bewust van de functie van lezen en schrijven.
We zijn erg benieuwd hoe jullie deze materialen gebruiken in de groep en waarom! Deel je idee online en tag ons (@vakbladhjk).
Anneleen Mulder is meester van binnenuit in wereldwijs (taal)onderwijs, leerkracht en ontwikkelaar voor ikontwikkel.com